سفارش یک متخصص برای رهایی کودکان از چاقی

به گزارش ایمن رها، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم ورزشی وزارت علوم با تکیه بر این که چاقی خردسالان یک مشکل چندوجهی است که از خانواده تا مدرسه ادامه دارد اظهار داشت: ولی با تغییر فرهنگ می توان این چالش را برطرف کرد.

دکتر صالح رفیعی درباره ی دلیلهای چاقی در خردسالان اظهار داشت: چاقی در واقع ناشی از دو پروسه اصلی است؛ نخست انرژی ای که وارد بدن می شود و باید مصرف شود و دوم انرژی ای که بدن مصرف می کند. وقتی تعادل انرژی بسمت بالا باشد یعنی انرژی ورودی بیش از خروجی بدن این انرژی اضافی را ذخیره می کند و این منجر به چاقی می شود.
وی اضافه کرد: دو عامل اصلی می تواند بر این روند اثر بگذارد؛ یکی تغذیه ای که انرژی را به بدن وارد می نماید و دیگری فعالیت بدنی که این انرژی را مصرف کند. وقتی تعادل بین این دو به هم می خورد بدن بسمت چاقی متمایل می شود. در حوزه خردسالان ما بیشتر می توانیم روی فعالیت بدنی و پرخوری مانور بدهیم برای اینکه بچه ها هم فعالیت بدنی کمی دارند و هم تنقلات ناسالم زیادی مصرف می کنند. بدین سبب انرژی ورودی بیش از خروجی است و این عدم توازن عامل اصلی چاقی در خردسالان است.
تأثیر استفاده از تبلت و موبایل بر چاقی کودکان
رفیعی در جواب پرسشی درباره ی تأثیر استفاده از گوشی و تبلت بر چاقی خردسالان نیز توضیح داد: بطور قطع می تواند اثرگذار باشد. زندگی یک کودک سه بخش اصلی دارد؛ اول خواب که برای کودک قبل از دبستان باید بین ۱۰ تا ۱۳ ساعت باشد و نظم و کیفیت آن اهمیت دارد، برای اینکه به ترشح هورمون رشد و جذب آن کمک می نماید. دوم فعالیت بدنی است هر کودک باید در سالهای اولیه زندگی حداقل چهار ساعت فعالیت بدنی داشته باشد که از این مقدار حداقل یک ساعت آن با شدت متوسط تا بالا باشد به شکلی که ضربان قلب بالا رود و نفس نفس بزند.
وی اضافه کرد: بخش سوم رفتارهای بی تحرک است؛ نشستن طولانی هنگام بازی با تبلت و گوشی یا انجام فعالیتهای نشسته مانند نقاشی و نوشتن جزو رفتارهای بی تحرک محسوب می شوند و باید محدود به کمتر از یک ساعت در روز باشد. اما متاسفانه در جامعه ما این چرخه بطورکامل برعکس است. بچه ها بیشتر وقت خودرا با تبلت و کارهای نشسته می گذرانند و زمان کافی برای فعالیت بدنی ندارند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم ورزشی وزارت علوم اضافه کرد: علت این اتفاق جذابیت های بصری و تنوع محرکی است که بازیهای دیجیتال و ویدئویی دارند. این بازیها با برنامه ریزی دقیق و تکنولوژی پیشرفته خردسالان را جذب و گاهی معتاد خود می کنند. کودک بدنبال سرگرمی است و به آسانی از بازیهای حرکتی صرف نظر می کند. بدین سبب والدین و مربیان باید جذابیت بازیهای حرکتی و حضور در محیط های بیرونی را بالا برند و کودک را از فضای تبلت و موبایل جدا کنند. این کار به روش های مختلف ممکن است و می تواند در کنترل چاقی و رشد سالم کودک مؤثر باشد.
دوره برگشت چربی در سن هشت سالگی
رفیعی اشاره کرد: واقعیت اینست که کودکی که حال اضافه وزن دارد احیانا در بزرگسالی هم چاق خواهد بود. ما در جامعه یک مشکل فرهنگی هم داریم؛ معمولا بچه ای که تپل نیست کمتر مورد توجه قرار می گیرد و بالعکس کودکانی که کمی تپل هستند تشویق می شوند. این روند وقتی مسیر خودش را طی می کند کنترل آن در آینده دشوار می شود.
وی اضافه کرد: البته ما خردسالان با کمبود وزن هم داریم و هدف اینست که هر دو دسته اصلاح شوند؛ نه این که فقط چاقی را هدف قرار دهیم. نکته مهم اینست که در سن هشت سالگی یک دوره برگشت چربی در رشد رخ می دهد. اگر کودک در این رده سنی اضافه وزن داشته باشد نه چاقی واقعی پیش بینی می نماییم که بیشتر از ۹۰ درصد این خردسالان در بزرگسالی هم چاقی را تجربه خواهند کرد.
او اضافه کرد: چاقی بزرگسالان موجب بروز خیلی از بیماری های غیرواگیر می شود؛ فعالیت بدنی کاسته می شود، عروق تحت فشار قرار می گیرند، بیماری های قلبی سراغ فرد می آید، چربی های شکمی مشکلات تنفسی ایجاد می کنند و زمینه ساز بیماری های مزمن می شوند. حتی بعضی از این خردسالان در دوران جوانی و بزرگسالی هم با این مشکلات روبه رو خواهند شد.
رفیعی در مورد تأثیر روانشناختی بلوغ توضیح داد: وقتی کودک به بلوغ نزدیک می شود خودپنداره و نگاهش به بدن تغییر می کند و اهمیت بدن برایش افزایش خواهد یافت. اگر این دو عامل به خوبی مدیریت شود و کودک آموزش های روانی دریافت کند و بدن خودرا دوست داشته باشد میتوان در همان دوران انگیزه ای برای لاغرتر شدن و حفظ تناسب اندام ایجاد کرد. این انگیزه به او کمک می نماید حس خوبی از خود داشته باشد و برای بهبود سلامت اقدام نماید.
نقش مدارس در کنترل چاقی کودکان
وی اضافه کرد: اما اگر این مساله با سرزنش والدین، تمسخر دوستان و اطرافیان همراه شود روند چاقی تشدید می شود و کودک از مسیر سلامت دور می ماند. متاسفانه در جامعه امروز این مشکل تشدید شده است برای اینکه زندگی صنعتی شده و بزرگسالان فعالیت بدنی کمی دارند. رفاه بالا رفته، بیشتر کارها با ماشین به انجام می رسد و مشغله های زندگی سبب شده فعالیت بدنی در اولویت های پایینی قرار گیرد.
رفیعی در ادامه افزود: این فرهنگ به خردسالان هم منتقل می شود. وقتی کودک می بیند والدینش فعالیت بدنی ندارند انگیزه ذاتی او برای بازی و فعالیت کاسته می شود. بنابراین کاهش فعالیت بدنی و افزایش چاقی در خردسالان بطورکامل قابل پیش بینی است و اگر اصلاح نشود در بزرگسالی نیز ادامه پیدا خواهد نمود.
او درباره ی نقش مدارس در کنترل چاقی خردسالان اظهار داشت: دراین خصوص دو نکته مهم وجود دارد. نخست این که نوع مدرسه اهمیت دارد؛ بطورمثال برخی موسسات غیرانتفاعی که فاقد حیاط مناسب و امکانات ورزشی هستند به هیچ عنوان نمی توانند کمک مؤثری کنند. اما مدرسه ای که فراهم کننده امکانات محیطی و تجهیزات مناسب باشد می تواند زنگ های تربیت بدنی و زنگ تفریح باکیفیت در اختیار دانش آموزان قرار دهد. در وزارت آموزش وپرورش طرحی با نام «کوچ» برای کنترل وزن و چاقی اجرا شد اما واقعا باید پرسیده شود که چه دستاوردی داشت و چند درصد موفق بود. متاسفانه آمار نشان داده است که چاقی کاهش نیافته و حتی بالا رفته است.
پیاده روی بازی محور کلید تحرک است
وی اضافه کرد: مشکل اینست که برخی مدارس حتی در زنگ تفریح اجازه دویدن و فعالیت بدنی به خردسالان نمی دهند و فقط آنها را به بهانه امنیت روی صندلی می نشانند. این مسئله نشان داده است که تغییر فرهنگ در مدارس ضروری است؛ برای اینکه خیلی از مدارس در عمل مانع فعالیت بدنی خردسالان می شوند. در کشورهای پیشرفته برنامه های سه گانه ای برای توسعه فعالیت بدنی طراحی شده است تا چاقی کنترل شود. قبل از ورود به مدرسه مسیرهای رفت و آمد خردسالان طوری طراحی می شود که آنها بتوانند پیاده روی یا دوچرخه سواری داشته باشند و در طول مسیر بازی و فعالیت بدنی کنند. این مسیرها مانند یک محیط پویا و بازی محور عمل می کنند و کودک در حین رسیدن به مدرسه ورزش و تحرک کافی دارد.
رفیعی اضافه کرد: البته در ایران نیز بخشی از برنامه ها برای مدارس پویا طراحی شده است؛ حیاط ها طوری ساخته می شوند که هر بخش آن تداعی کننده یک بازی باشد؛ خردسالان می توانند لی لی کنند، بدوند، بپرند و بازی کنند. همین طور برخی مدارس از فضای خود برای برنامه های فوق برنامه ورزشی پس از پایان کلاس استفاده می نمایند ولی با همه این وجود بازهم این اقدامات کافی نیست.
وی اضافه کرد: اگر بخواهیم معادله چند مجهولی چاقی در جامعه را حل نماییم تنها یک نهاد نمی تواند مسئول باشد. باید سواد خردسالان افزایش یابد تا انگیزه برای تغییر ایجاد شود. مدارس پای کار باشند، شهرداری فضاهای مناسب فعالیت بدنی در محلات بوجود آورد و والدین بتوانند فرزندانشان را به این فضاها برسانند. همین طور وزارت ورزش باید امکانات ورزشی برای همه گروههای سنی فراهم آورد. پیاده روی ساده می تواند حیات فعالیت بدنی و سلامت جامعه را حفظ کند اما برای شادابی واقعی باید تنوع فعالیت بدنی در جامعه افزایش یابد. خردسالان معمولا پیاده روی ساده را دوست ندارند اما اگر مسیرها رنگی، بازی محور و جذاب باشد لذت می برند و بازی می کنند و همین مساله موجب می شود تحرک کافی داشته باشند.

منبع: ایمن رها

1404/07/07

09:04:26

5.0 / 5

تگهای خبر: آموزش , امنیت , بازی , تخصص

با این مطلب ایمن رها موافقید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۵ بعلاوه ۵